Warszawa w modernie. Mokotów otwiera podwórza „Szarych Domów”

utworzone przez  | cze 8, 2017 | Fotografia, Historia, Informacja, patronat, Wydarzenie | 4 Komentarze

2. edycja Szare Domy Festiwal Otwarty_Obiekt 1530 A startuje 17 czerwca

W latach ’30 ubiegłego wieku na warszawskim Mokotowie powstała kolonia mieszkaniowa „Szare Domy”. Nowatorski projekt osiedla gwarantujący swoim mieszkańcom komfortowe warunki życia i pełną infrastrukturę (sklep, restaurację, przedszkole, ogólnie dostępne pralnie, i przestrzeń wspólną ogrodowych dziedzińców). „Szare Domy” nie straciły nic na swojej aktualności, mimo upływu lat wciąż stanowią inspirację, szczególnie dziś, kiedy wzrasta zainteresowanie architekturą modernizmu.

Kolonia “Szare Domy” to unikatowy zespół budynków usytuowanych w samym sercu starego Mokotowa. Osiedle zostało wybudowane w latach 1928-1932 przez spółdzielnię mieszkaniową Ministerstwa Spraw Wewnętrznych na podstawie projektu Jana Stefanowicza. W 1992 roku „Szare Domy” zostały objęte ochroną i wpisane w Rejestr zabytków, jako modelowy przykład architektury funkcjonalnej. Tym cenniejszy, że kompleks budynków przetrwał wojnę  niemal w nienaruszonym stanie i stanowi doskonałe świadectwo przedwojennej zabudowy stolicy.

Nazwa osiedla pochodzi od charakterystycznej, dla budownictwa Warszawy lat 20-tych i 30-tych, cegły cementowej, którą wykończono elewacje kamienic. Projekt Stefanowicza obejmuje zespół budynków zamkniętych w dwóch kompleksach. Pierwszym od ulicy Rakowieckiej i Akacjowej oraz drugim biegnącym wzdłuż ulicy Fałata i Łowickiej zespolonych od ulicy Narbutta łącznikiem. Bryły budynków charakteryzuje geometryczna prostota, a elewację modułowa powtarzalność elementów architektonicznych. Architekt wyraźnie odwołuje się do głównych zasad modernizmu, interpretując je jednak w charakterystycznym dla siebie stylu. Projekt kolonii „Szare Domy” cechuje funkcjonalność, widoczna w rzutach mieszkań i częściach wspólnych osiedla oraz oszczędny racjonalizm, podyktowany minimalizacją czasu i kosztów budowy, zauważalny zarówno w wykorzystanych materiałach jak i estetyce architektonicznej kolonii.

17 czerwca mieszkańcy Warszawy będą mieli okazję zapoznać się z tym niezwykłym miejscem w ramach 2. edycji Szare Domy Festiwal Otwarty, Obiekt 1530 A.

1.edycję Szare Domy Festiwal Otwarty zadedykowaliśmy Janowi Stefanowiczowi – architektowi niemal zapomnianemu, który zaprojektował i nadzorował budowę Szarych Domów. Tegoroczny SDFO jest dedykowany samej kolonia MSW, stąd w nazwie festiwalu numer ewidencyjny (1530 A) pod którym obiekt widnieje na liście zabytków chronionych prawem. Podczas wydarzenia, przedstawimy proces budowy Szarych Domów w perspektywie rodzącego się w okresie międzywojennym w Polsce systemu planowania przestrzennego. Przybliżymy także interdyscyplinarne zaplecze nowo kształtującej się myśli polskiej architektury na tle nurtów warszawskiej awangardy okresu międzywojennego – tłumaczy Marta Surowiec inicjatorka Festiwalu i fanpage’a www.facebook.com/szaredomy 

Festiwal zainauguruje spacer tematyczny po okolicach kolonii poprowadzony przez Adriana Sobieszczańskiego, historyka i przewodnika Warszawskiego, współtwórcy Warszawy Historia Ukryta, partnera festiwalu.

Nowoczesna kolonia Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, powstała w latach 30-tych, na przyłączonym zaledwie kilkanaście lat wcześniej do Warszawy, Mokotowie. Idealnie wpisywała się w koncept modernizacji miasta, wyrażając aspiracje młodej dzielnicy. Budowie obiektu sprzyjał plan regionalny Warszawy wraz z kluczowym projektem rządu 2 RP, jakim była dzielnica Marszałka Piłsudskiego. W kontekście rozbudowy miasta, kolonia Szare Domy stanowi doskonały przykład celowego rozdziału części reprezentatywnych i mieszkalnych nowopowstającej stolicy – mówi Adrian Sobieszczański.

– Ponadto warto pamiętać, że architektura modernistyczna w swoich założeniach zmieniła oblicze współczesnego budownictwa, domy – maszyny służąc potrzebom swoich mieszkańców, kreowały zupełnie nową jakość życia. Festiwal ma zwrócić uwagę warszawiaków na charakter zabytkowej przestrzeni, dziedzictwa, z którym mieszkańcy mają okazję obcować. Dlatego z naszego punku widzenia jest tak ważny – dodaje Dorota Gołębiewska, Prezes Warszawskiego oddziału TONZ, partnera festiwalu.

 – To już druga edycja SDFO dedykowanego Szarym Domom, i zapewniam, że nie ostatnia – puentuje Marta Surowiec.

W ramach Festiwalu przewidziano wykłady tematyczne oraz outdoorowe wystawy dedykowane osiedlu i zagadnieniom ochrony zabytków. Całość wydarzenia zamknie, oddający charakter przedwojennej Warszawy, wieczorny koncert Warszawskiego Combo Tanecznego i potańcówka.

Więcej informacji:

Marta Surowiec – organizator 2. edycji Festiwalu Otwartego Szare Domy, m.surowiec@deplus.com.pl, 792 017 197, www.facebook.com/szaredomy

Adrian Sobieszczański – partner projektu, warszawski.przewodnik@wp.pl, 603 615 241.

© ARCHITEKTURA I BUDOWNICTWO, Warszawa, nr 2:1931
© Borecka Emilia, Portret Warszawy lat międzywojennych. Warszawa 1974, Arkady
© Henryk Poddębski, źródło - Biblioteka Narodowa
© Szare Domy, M. Żmijewska
© Szare Domy, M. Surowiec