fot. Magda Liwosz
Nazwa Żoliborz pojawia się w XVIII wieku. Wcześniej dla tych terenów używano nazw Polikowo, Polików, Polków i Fawory. Pierwsze wzmianki o osadnictwie w miejscu dzisiejszego Żoliborza pochodzą z II połowy XIV wieku. Istniała tu wieś Polikowo, będąca własnością książąt mazowieckich. Tereny uprawne i lasy należące do wsi rozciągały na obszarze dzisiejszego Żoliborza, Marymontu i Bielan. Wieś przecinały trzy rzeki o ogromnym znaczeniu dla rozwoju osadnictwa: Bełcząca, Drna i Rudawa. Od XVI wieku wieś nosiła nazwę Polików, a od XVIII wieku nazywano ją Polków. Współczesna nazwa dzielnicy powiązana jest z konwiktem księży pijarów. W 1774 roku ks. Augustyn Orłowski, rektor Collegium Nobilium i współpracownik Stanisława Konarskiego zakupił część jurydyki szymanowskiej, aby zbudować tu letnią siedzibę uczelni. Budynki konwiktu zostały wzniesione na malowniczym terenie skarpy wiślanej dlatego tę część zaczęto nazywać Joli Bord (wym. Żoli Bor), czyli z francuskiego piękny brzeg. Początkowo powszechnie używano nazwy francuskiej, później spolszczonej na Żoliborz. Z czasem nazwa ta przyjęła się dla całej dzielnicy.
tekst: Iza Kieszek zdjęcia: Magda Liwosz